Extra ruimte maken op het net
Het zo snel mogelijk uitbreiden van het elektriciteitsnet blijft de hoogste prioriteit om netcongestie op te lossen en in de toekomst (na 2030) te voorkomen. Op meerdere projectlocaties in onze provincie wordt hard gewerkt aan (plannen voor) netuitbreiding. Dit gebeurt op zowel het hoogspanningsnet (TenneT) als op het midden- en laagspanningsnet (Stedin).
Bouwen
De belangrijkste manier om structureel meer ruimte te maken is door nieuwe kabels aan te leggen en nieuwe elektriciteitsstations te bouwen. Ook bestaande kabelverbindingen moeten worden verzwaard en bestaande stations moeten worden uitgebreid. Het is een enorme klus, die jaren duurt. Dit betekent dat inwoners, bedrijven en organisaties in Utrecht de komende jaren te maken krijgen met werkzaamheden.
In 2024 investeerde TenneT meer dan 10 miljard euro en regionale netbeheerder Stedin ruim 1 miljard euro. Ook de komende jaren groeien de investeringen in onze netten door.
Versnellen is noodzakelijk
Het bouwen gaat niet zo snel als we zouden willen. In een klein land waarin elke vierkante meter grond schaars is, is het een uitdaging om ruimte te vinden voor nieuwe kabels en stations. Daarnaast duren de wettelijke procedures rondom vergunningen lang, omdat dit een zorgvuldig proces is. Alle partijen zetten zich in om het proces te verkorten, zodat het bouwproces sneller gaat.
Nieuwe elektriciteitsstations
Om ervoor te zorgen dat op de lange termijn netcongestie wordt opgelost heeft Utrecht een aantal nieuwe stations nodig. Dat dit een uitdaging is, is duidelijk. Een elektriciteitsstation heeft veel ruimte nodig, soms wel de omvang van 12 voetbalvelden en kan niet overal gebouwd worden. Zonder het bouwen van extra stations kan netcongestie niet worden opgelost.
Vier nieuwe transformatorhuisjes in elke buurt
Een duurzame woning verbruikt veel meer stroom dan een niet-duurzame woning. Het verbruik van een ‘ouderwetse’ woning op gas en dus zonder zonnepanelen is gemiddeld 1,5 kWh per jaar. Er kunnen 400 ‘ouderwetse’ woningen op één transformatorhuisje aangesloten worden. Het verbruik van een duurzame woning mét zonnepanelen, warmtepomp, airco, elektrische kookplaat en autolader is minimaal het dubbele: 3,2 kWh per jaar. Op één transformatorhuisje passen nog maar 200 duurzame woningen. Dat betekent dat er voor elk bestaand transformatorhuisje minimaal één extra bijgebouwd moet worden. Dat komt neer op gemiddeld vier in elke buurt.
Buurtaanpak
Vanuit de huisjes lopen ondergrondse stroomkabels naar de woningen. Om nieuwe kabels te trekken moet één op de drie straten open. Om dat allemaal zo snel mogelijk te doen en de overlast voor inwoners te beperken, wordt buurt voor buurt aangepakt. Netbeheerders doen al het verbouwingswerk dat nodig is om het stroomnet toekomst klaar te maken in één keer. Dat wordt de buurtaanpak genoemd.
Voetbalvelden aan bouwruimte nodig
Met alleen het werk in woonwijken lossen wij netcongestie niet op. Om alle stroom van en naar de nieuwe transformatorhuisjes te kunnen vervoeren, zijn ook extra grote elektriciteitsstations (hoogspanningsstations) nodig. Dat zijn terreinen zo groot als meerdere voetbalvelden. Het vinden van die ruimte is in een dichtbevolkt land als Nederland moeilijk. En zeker in een stedelijke en groene provincie als Utrecht is het een haast onmogelijke opgave.
Linksom of rechtsom zullen er keuzes moeten worden gemaakt en concessies gedaan moeten worden. Zonder nieuwe ruimte voor energie-infrastructuur kunnen bedrijven niet groeien en verduurzamen. Kunnen er geen nieuwe woningen worden gebouwd, misschien moeten er ook nog wachtlijsten ingevoerd gaan worden voor huishoudens en naderen we de grenzen van wat elektriciteitskabels en –stations aankunnen. Met alle gevolgen van dien. Niemand wil dat de kans op stroomuitval toeneemt. Dat is wel waar Utrecht op afstevent als we niet zo snel mogelijk bouwruimte vinden, zowel op grote schaal als op wijkniveau.