Er is sprake van toenemende schaarste op het elektriciteitsnetwerk: vraag en aanbod van elektriciteit zijn hoger dan de beschikbare netcapaciteit. Dit wordt ook netcongestie genoemd. De verwachting is dat de vraag naar elektriciteit fors blijft groeien door o.a. verduurzaming van de gebouwde omgeving, nieuwbouw, elektrificatie van bedrijven en mobiliteit. Uit verschillende scenario’s blijkt dat dit de komende 15 jaar leidt tot een verdrievoudiging van de elektriciteitsvraag. Ook het aanbod van wind- en zonne-energie neemt toe.
Samenwerken om het net te ontlasten
Er is meer ruimte nodig op het net om Utrecht bereikbaar, duurzaam en leefbaar te houden. Daarom werken TenneT, Stedin, gemeenten, provincie, marktpartijen en het Rijk samen aan oplossingen voor de korte en lange termijn. Dit wordt o.a. gedaan in de Energy Board. Er zijn grofweg vier soorten oplossingsrichtingen:
- Tien maatregelen tegen het overvolle Utrechtse stroomnet (samen met andere provincies, zie hieronder voor meer informatie).
- Bewust energiegedrag en het optimaal benutten van het elektriciteitsnet met netbewuste en innovatieve oplossingen (zie spoor 1 hieronder).
- Bouwen: het uitbreiden van het elektriciteitsnet, de belangrijkste manier om structureel meer ruimte te maken (zie spoor 2 hieronder).
- Integraal programmeren, plannen voor de energie van de toekomst nu al inrichten op voorkomen en verminderen van netcongestie (zie spoor 3 hieronder).
Concrete maatregelen voor Flevopolder, Gelderland en provincie Utrecht
Tussen 2026 en 2029 groeit het tekort aan vermogen op het Utrechtse stroomnet naar zo'n 250 megawatt. Er zijn verschillende maatregelen nodig om dit tekort op te lossen. Het elektriciteitsnet van TenneT, Liander en Stedin is nauw met elkaar verbonden en kent geen provinciegrenzen. Daardoor raken overbelastingen in de ene provincie ook de andere en dit geldt ook voor de maatregelen die verlichting moeten brengen. De Flevopolder, Gelderland en Utrecht (FGU) hebben hierdoor een gezamenlijke opgave om het probleem op te lossen. De netbeheerders, provincie en ministeries werken samen met lokale overheden aan de verdere uitvoering van de maatregelen.
Oplossingen voor provincie Utrecht
-
Spoor 1: Netbewuste oplossingen
Zowel nationaal, als regionaal wordt gewerkt aan manieren om het bestaande net beter te benutten. Samen met netbeheerders werkt de provincie Utrecht aan slimme oplossingen die het elektriciteitsnet ontlasten of flexibeler en slimmer benutten, veelal gericht op de kortere termijn. Ook organiseert de provincie samen met partners Werkplaatsen, om van elkaar te leren en gezamenlijk te komen tot praktische oplossingen. Hierbij ligt de nadruk op netbewuste nieuwbouw en energiehubs voor bedrijventerreinen.
-
Spoor 2: Sneller bouwen
Het zo snel mogelijk uitbreiden van het elektriciteitsnet blijft de hoogste prioriteit om netcongestie op te lossen en in de toekomst (na 2030) te voorkomen. Op meerdere projectlocaties in onze provincie wordt hard gewerkt aan (plannen voor) netuitbreiding. Dit gebeurt op zowel het hoogspanningsnet (TenneT) als op het midden- en laagspanningsnet (Stedin).
-
Spoor 3: Integraal programmeren
We werken aan het energiesysteem van de toekomst. Dat doen we met behulp van het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) en met de energievisie, die zich richten op de langere termijn (2030-2050).
Energy Board provincie Utrecht
Sinds 2023 werken de provincie Utrecht, netbeheerders TenneT en Stedin, drie regio's (U10, regio Amersfoort en Food Valley), gemeenten Utrecht en Amersfoort én het ministerie van Klimaat en Groene Groei in de Energy Board samen aan oplossingen. In de Energy Board komen de plannen van de netbeheerders, marktpartijen en overheden samen, zodat onder meer ruimtelijke planprocessen en vergunningsprocedures eerder en beter op elkaar afgestemd worden. De samenwerking richt zich op het sneller uitbreiden van het stroomnet en het slimmer gebruik maken van de capaciteit van het stroomnet.
Slimme oplossingen energiesysteem
-
Aanpak netcongestie-oplossingen voor nieuwbouw
Er moeten extra woningen bij komen, maar de filevorming op ons elektriciteitsnet maakt het moeilijk om nieuwe woningbouwprojecten van stroom te voorzien. Welke oplossingen zijn er mogelijk en hoe zien die er dan uit?
-
Innovatie
In de regio zijn aansprekende voorbeelden van innovatieprojecten. Bijvoorbeeld Smart Solar Charging waarbij opgewekte elektriciteit wordt opgeslagen in elektrische auto’s en daarna terug geleverd. En Powerbalancing en Congestiemanagement waarbij opwek en gebruik van duurzame energie beter in balans wordt gebracht door slimme digitale technieken.
-
Aanpak energiehubs op bedrijventerreinen
Door de energietransitie is een zwaardere energie-infrastructuur nodig en moeten we slimmer gebruik gaan maken van de beschikbare capaciteit op het stroomnet. Op bedrijventerreinen kunnen ondernemers zorgen voor meer speelruimte op het stroomnet en lagere kosten, door te gaan samenwerken in energiehubs.
-
Oplossingen zon op dak bij netcongestie
Door netcongestie zijn nieuwe zonneprojecten niet altijd mogelijk. Toch zijn er opties om (meer) zonnepanelen op uw dak te plaatsen, bijvoorbeeld door zoveel mogelijk opgewekte energie direct zelf te gebruiken, energie op te slaan of de opwek meer over de dag te verdelen door zonnepanelen in oost-west richting te plaatsen.
Neem contact op
Wilt u meer informatie over de aanpak van de energie-infrastructuur in onze provincie? Neem dan contact op met Hans Rijnten, programmamanager netcongestie.
Telefoon: 06 21 12 47 03
E-mail: hans.rijnten@provincie-utrecht.nl
Nieuws
Nieuwsoverzicht energie-infrastructuur en netcongestie-
Locatie hoogspanningsstation Breukelerwaard
De locatie voor het nieuwe hoogspanningsstation van TenneT en het transformatorstation van Stedin is bekend.
-
Een toekomstbestendig energiesysteem in Utrecht
Op 25 maart hebben Gedeputeerde Staten het vernieuwde Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Energie en Klimaat 2.0 (P-MIEK) vastgesteld.
-
Oplossingen voor netcongestie: terugblik op de Werkplaats van 20 februari
Op 20 februari 2025 vond de Werkplaats Netcongestie plaats in Amersfoort. Het thema was Netbewuste Nieuwbouw: hoe kunnen we bouwen zonder het elektriciteitsnet extra te belasten?