Verduurzaming woningen

De provincie Utrecht heeft als ambitie dat iedereen moet kunnen meedoen aan de energietransitie. Op dit moment kan niet iedereen de investeringen voor het verduurzamen van een woning en de energiekosten betalen. Met de aanpak Inclusieve Energietransitie ondersteunt de provincie collectieve verduurzamings- en duurzame opwekprojecten met expertise en financiering. Lees meer op de pagina Energie voor iedereen. 

Gemeenten, energiecoöperaties en bewonersinitiatieven zijn allemaal van belang om individuele woningeigenaren aan te zetten om energiemaatregelen te nemen. De provincie helpt daarbij en bevordert de onderlinge samenwerking. We stellen data beschikbaar, subsidiëren projecten en zorgen voor kennisuitwisseling. Ook ontwikkelen we aanpakken voor specifieke doelgroepen, als vve's en particuliere verhuurders.     

Verenigingen van eigenaren (vve's)

Vve’s zijn een speciale doelgroep als het gaat om het verduurzamen van woningen. Om het voor gemeenten makkelijker te maken kleine vve’s’ (maximaal 7 woningen) te betrekken bij duurzaamheidsprojecten zijn er speciale tools en er is een speciale subsidieregeling. Kijk hiervoor op Kleine vve's.

Grotere vve’s kunnen gebruik maken van de hulp van DVVE. Deze organisatie biedt vve’s een op maat gemaakt verduurzamingstraject. Speciaal hiervoor hebben zij een Europese subsidie ontvangen, dus zij bieden hun diensten aan tegen aantrekkelijke tarieven.

Gespikkeld bezit

Het is het meest efficiënt om een hele straat tegelijk te verduurzamen. Wanneer in die straat zowel koopwoningen staan als woningen die eigendom zijn van een woningcorporatie (we noemen dat ‘gespikkeld bezit’) is dat niet zo makkelijk voor elkaar te krijgen. Want woningeigenaren pakken verduurzaming anders aan dan een woningcorporatie. Een hele straat tegelijk verduurzamen lukt alleen als de betrokken partijen samenwerken. Om die samenwerking van de grond te krijgen biedt de provincie Utrecht een subsidie voor de proces- en projectkosten. Gemeenten en woningcorporaties kunnen daar gebruik van maken om samen een straat met gespikkeld bezit te verduurzamen. Kijk voor meer informatie en tips op Gespikkeld bezit.

Isolatievouchers

Gemeenten kunnen huiseigenaren met een laag inkomen een isolatievoucher aanbieden om hun spouwmuur of de vloer/bodem van de woning te isoleren. Dit gaat op kosten van de provincie. Meer informatie is te vinden op Isolatievouchers.

Handige kaarten voor energie besparen

• Energieadvies-app Geopoint (referentiewoningen): Welke energiebesparingsmaatregelen zijn geschikt voor mijn type woning?
• (Voorlopige) energielabels woningen en utiliteitsgebouwen

Woningkenmerkenkaart

Speciaal voor gemeenten heeft de provincie ook een woningkenmerkenkaart. Deze kaart geef inzicht in woningkenmerken die relevant kunnen zijn voor de energietransitie. Voor deze kaart is een inlog nodig. Gemeenten kunnen die opvragen bij Raunieck Hendriks. Zijn contactgegevens staan onderaan deze pagina.

Er zijn meerdere mogelijkheden om woningen comfortabel te verwarmen zonder gebruik te maken van aardgas. In sommige buurten is een warmtenet de meest betaalbare en duurzame oplossing. In andere buurten kan het logischer zijn om voor individuele warmtepompen of andere opties te kiezen. De provincie helpt bij deze afweging met subsidie voor technische haalbaarheidsstudies. Ook is er subsidie voor projecten om inwoners actief te betrekken bij aardgasvrij wonen. Kijk voor meer informatie over deze subsidies onderaan deze pagina bij Subsidies voor het verduurzamen van woningen. Daarnaast heeft de provincie handige kaarten en kennis waar u gebruik van kunt maken.

Warmtebronnen

Er is bij de provincie veel kennis aanwezig over warmtebronnen. Daarbij kan het onder meer gaan om zonnewarmte, aardwarmte, warmte-koude-opslag, aquathermie, groengas of geothermie. Heeft u plannen om daarmee te gaan werken of bent u op zoek naar informatie? Neem contact op Brigit Valentijn. Haar contactgegevens vindt u onderaan deze pagina.   

In de praktijk

In Soester wijk Overhees onderzoekt de Soester Energie Coöperatie of het mogelijk is om met warmte uit de 13 vijvers in de wijk de huizen te koelen in de zomer en te verwarmen in de winter. Lees meer bij Warmte uit water.

Ontwikkelen warmtenet

Warmtenetten zijn er in veel varianten. Naast de grote bestaande  warmtenetten, zijn de kleinere warmtenetten voor 300-700 woningen in opkomst. De provincie denkt graag mee met gemeenten, bewonersinitiatieven en energiecoöperaties over de ontwikkeling van warmtenetten. Er is veel mogelijk op het gebied van techniek, financiën en organisatie. Kijk ook eens naar de webpagina Mini-warmtenetten. 

Passend voor de wijk

Samen met woningcorporaties en particuliere woningeigenaren kiezen gemeenten welk warmtesysteem het meest passend is voor een wijk. Daar gaat vaak een lang proces aan vooraf van onderzoek en dialoog. Bij Bewoners betrekken vindt u een handige tool, tips en informatie over subsidie voor participatie. 

Handige kaarten voor aardgasvrij verwarmen

De provinciale kaartentool Atlas heeft verschillende kaartlagen die u afzonderlijk en tegelijkertijd kunt bekijken. Ga naar de webpagina, klik linksboven op ‘Kaartlaag toevoegen’ en zoek dan bij ‘Zoeken in lagen’ op een of meerdere trefwoorden. Klik vervolgens op ‘Toevoegen’.

Bijvoorbeeld:

• bodemenergie
• aquathermie
• aardwarmte

Kaarten van anderen

• Warmteatlas van RVO: op deze kaart zijn onder andere de warmtevraag en potentiële warmtebronnen in kaart gebracht. 
• Aquathermie-viewer van Netwerk Aqua Thermie: potentiekaart voor thermische energie uit oppervlaktewater, afvalwater en drinkwater.

Regelgeving

• Instrumentarium schaarse warmte uit water: rapport over het instrumentarium om schaarse warmte te kunnen verdelen over geïnteresseerde partijen, op zo'n manier dat de maatschappelijke meerwaarde het grootst is. 

Hulp van onze partners

• De warmtetransitie van Stedin: voor ondersteuning en tips
• Programma duurzaamheid van RWU: voor tips, kennis en samenwerkingen
• RES-regio’s: op de websites van de verschillende RES-regio's vindt u tips en antwoorden op veelgestelde vragen
• Expertise Centrum Warmte: voor meer informatie over het gebruik van zonnewarmte als warmtebron.

Het is belangrijk om de bewoners goed te betrekken bij het maken van plannen om een buurt of wijk te verduurzamen. Dat is relevant als een gemeente het initiatief neemt, maar ook als een groep bewoners aan de slag wil. Er is veel kennis over dit onderwerp aanwezig, onder meer bij het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie en bij het Servicepunt Energie.

Leefstijl segmentatie

Als provincie hebben we onderzoek laten doen naar leefstijlen en hoe de verdeling van deze leefstijlen is per wijk. Hier kunt u de manier van communiceren op aanpassen. Op onze pagina Participatie [link invoegen] vindt u daarover meer informatie en een inlog voor deze BSR-Leefstijl segmentatie. Verder zijn er enkele projecten uitgevoerd met steun van de provincie die ook nuttige tips hebben opgeleverd over participatie. Kijk eens naar Eurowoningen en Energie in Smitsveen.

Subsidie

De provincie heeft ook subsidie voor participatietrajecten met inwoners. Kijk daarvoor onderaan deze pagina bij Subsidies voor het verduurzamen van woningen. 

Zon op dak is voor veel woningen interessant. Gemiddeld ligt de terugverdientijd rond de 7 jaar. Via de links hieronder kunt u zien wat dit betekent voor uw dak. De provincie heeft verschillende subsidieregelingen om zon op grote daken te realiseren. Onder andere vve's, woningcorporaties, bewonersinitiatieven, maatschappelijke organisaties en gemeenten kunnen hier gebruik van maken. Kijk hiervoor onder het kopje 'Subsidies voor het verduurzamen van woningen' op deze pagina.

Bekijk wat er mogelijk is op een dak

• Zonnekaart: is het dak geschikt voor zonnepanelen?
• Duurzame kansen op uw dak: voor als u denkt over een groen dak (met planten) of een blauw dak (waarop water wordt opgevangen of vastgehouden), eventueel in combinatie met zonnepanelen.

Om de Energietransitie te versnellen heeft de provincie de Uitvoeringsverordening subsidie Energietransitie provincie Utrecht (USET 2021). Voor het verduurzamen van woningen bevat de USET de volgende regelingen.

Voor besparen, aardgasvrij verwarmen en zon op dak:

• Subsidie voor energiebesparing en duurzame energieopwekking bij woningen (paragraaf 2.1, vooral onder c en d)
  U kunt deze subsidie aanvragen als uw initiatief gericht is op een collectieve aanpak voor energiebesparende maatregelen en duurzame energieopwekking van woningen.

Voor aardgasvrij verwarmen en zon op dak:

• Subsidie voor duurzame energieopwekking via collectieven en participatietrajecten (paragraaf 2.3)
  Deze subsidie kunt u bijvoorbeeld gebruiken om onder bewoners de haalbaarheid van een warmtenet te onderzoeken. De subsidie kan worden aangevraagd door energiecoöperaties, gemeenten, maatschappelijke organisaties en door organisaties die zich inzetten voor energiecoöperaties en lokale energie-initiatieven. Ook projectmatige samenwerkingverbanden tussen deze partijen komen in aanmerking.
• Subsidie voor milieustudies en consultancydiensten gericht op investeringen in duurzame energieopwekking (paragraaf 2.4):
  Dakeigenaren van grote daken kunnen in collectief verband verschillende haalbaarheidsonderzoeken laten uitvoeren naar de technische en financiële mogelijkheden van zonnepanelen op hun dak.
  De subsidie kan ook gebruikt worden om de technische en financiële mogelijkheden van een warmtebron zoals aquathermie te onderzoeken. 
• Investeringsregeling hernieuwbare elektriciteit bij projecten van minimaal 15 kWP (paragraaf 2.6):
  - Wanneer het dak niet sterk genoeg is kunt u deze investeringssubsidie gebruiken om het dak te versterken of voor de meerprijs van lichtgewicht zonnepanelen;
  - om asbest te verwijderen en zonnepanelen te installeren;
  - voor technische oplossingen voor netcongestie (bij projecten met meer dan 200 zonnepanelen).

Rijkssubsidies

Het Rijk heeft ook diverse interessante subsidieregelingen: 

• Kijk voor de productie van zonne-energie op  Subsidies en regelingen zonne-energie (rvo.nl)
• Regelingen om de verduurzaming van woningen te stimuleren vindt u op Verduurzamen woningen.