Voor een bewonerscollectief dat buurtgenoten goed wil informeren in het proces op weg naar een warmtenet is het belangrijk om de voordelen goed in beeld te hebben. Net als de belangrijkste bedenkingen die inwoners erbij hebben. Zo kan een bewonerscollectief (vaak samen met gemeente en warmtebedrijf) veel van hun zorgen wegnemen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste voordelen, de meest voorkomende twijfels en antwoorden op algemene vragen over warmtenetten en de warmtetransitie.
Voordelen
Financieel
- Geen aanschafkosten voor een cv-ketel of warmtepomp.
- Geen onderhoudskosten aan verwarmingsapparatuur.
- Prijsbescherming door de ACM
- Een stabielere prijs dan op basis van gas
Gebruiksgemak en comfort
- Geen omkijken naar, warmte komt direct het huis in.
- Geen keuring of onderhoud nodig.
- Geen ruimte nodig voor een cv-ketel of warmtepomp en geen geluid.
- Kan ook in (nog) minder goed geïsoleerde oudere huizen en met de bestaande radiatoren
Duurzaamheid
- Gevoed door aardwarmte, bodemenergie of andere duurzame bronnen.
- Aanzienlijk lagere CO2-en stikstof uitstoot dan gasverwarming.
- Bewoners dragen bij aan energietransitie zonder grote investering.
Collectieve kracht
- Samen tijd en energie investeren in warmtenet maakt warmtetransitie haalbaar.
- Niet iedereen hoeft zelf een individuele oplossing te regelen.
Bedenkingen
Financiën: wat gaat het mij kosten?
De kosten voor warmte geleverd via een collectief warmtenet, zijn opgebouwd uit aansluitkosten, vaste kosten en variabele kosten. Het warmtebedrijf kan met behulp van een eenvoudige rekentool duidelijkheid geven wat dit per woning betekent. De kosten verschillen per warmtebedrijf en per regio, maar liggen gemiddeld dicht in de buurt van de kosten voor gaslevering (€ 1.200 - € 1.500 per jaar).
Duurzaamheid: hoe duurzaam is de geleverde warmte (nu en later)?
De Wet Collectieve Warmte (voorheen Warmtewet) verplicht warmtebedrijven transparantie over bronnen. Die informatie staat onder andere op de website en in jaarverslagen van het warmtebedrijf. De ACM houdt toezicht op claims van warmtebedrijven. Het bewonerscollectief zit bij voorkeur al vroegtijdig rond de tafel met het warmtebedrijf en zal de duurzaamheid van de warmtebronnen - en garanties daarvoor in de toekomst) zeker bespreken.
Urgentie: is het nú al nodig?
Voor veel bewoners en woningeigenaren is 2050 nog ver weg. Waarom moeten we ons hier nu al mee bezighouden? Er zijn diverse redenen om op tijd te starten met (oriënteren op) een duurzame warmteoplossing (zie 'Een goed begin is belangrijk'). Gemeentes hebben daarin een belangrijke rol: duidelijkheid over welke wijk wanneer van het gas af gaat, is nodig om de urgentie voelbaar te maken bij bewoners.
Leveringszekerheid: is er altijd voldoende warmte?
Warmtebedrijven moeten helder zijn over risicobeperking en garanties. De Wet Collectieve Warmte (voorheen Warmtewet) verplicht continue levering, en ACM ziet erop toe dat het bedrijf zijn afspraken nakomt. Het bewonerscollectief kan bewoners helpen om bijvoorbeeld leveringsgaranties en compensatieregelingen vast te leggen in hun contract met het warmtebedrijf.
Aanpassingen in huis: zijn er ingrepen nodig?
Dit is iets waar veel bewoners zich zorgen over maken. Moet ik eerst alles isoleren, waar komen die buizen, hoe groot is zo'n afleverset, wat doe ik met mijn cv-ketel? Het bewonerscollectief is goed geïnformeerd en kan hierop antwoorden. Over het algemeen zijn er weinig aanpassingen nodig, maar dit hangt af van het type warmtenet.
In de onderzoeksfase wordt voor enkele typen woningen als voorbeeld berekend wat de kosten van eventuele aanpassingen zijn, in overleg met het bewonerscollectief. Voor de specifieke situatie per woonhuis kunnen bewoners een technische inspectie laten doen door het warmtebedrijf. Die brengt in kaart welke aanpassingen nodig zijn en wat de kosten daarvoor zijn.
Geen keuzevrijheid: krijg ik wel garanties en zeggenschap?
Waar u bij een traditionele energieaanbieder gemakkelijk kunt overstappen als de deal of service ergens anders beter is, ga je voor warmtelevering een contract voor lange tijd aan met één leverancier. Opzeggen van het contract kan, maar daar zijn kosten aan verbonden en de eigenaar moet zelf voor een alternatief zorgen. Er is per gebied maar één bedrijf dat duurzame warmte mag leveren. Om misbruik van die monopoliepositie te voorkomen, heeft de overheid in de nieuwe Wet Collectieve Warmte een aantal verplichtingen vastgelegd. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) – toezichthouder op de naleving van de wet – beschrijft een aantal daarvan in de 'Leidraad verplichtingen voor een leverancier van warmte'. Voor bewoners(collectieven) is het belangrijk om zeggenschap te creëren, door als partner aan tafel te zitten bij het warmtebedrijf. Veel warmtebedrijven hebben een gebruikersraad of klantenboard.